ZDROWY WZROK
Choć żyjemy w świecie rozwiniętych cywilizacji i nowoczesnych technologii, ewolucyjnie nadal nie blisko nam do praczłowieka. Nasz narząd wzroku nie jest przystosowany do patrzenia z bliska. Oczy miały służyć człowiekowi do patrzenia w dal – dostrzegania zagrożenia i tropienia zwierzyny. Wpatrywanie się w monitory nie jest dla człowieka naturalnym sposobem wykorzystywania wzroku, nasze oczy bardzo tego nie lubią.
Dlaczego wzrok nie lubi monitorów?
Bardzo powszechnym i szkodliwym dla narządu wzroku zjawiskiem jest cyfrowe przemęczenie wzroku, nazywane też DES (skrót od angielskiego digital eye strain). Objawami DES są bóle głowy, bóle oczu, ich swędzenie lub pieczenie, uczucie piasku pod powiekami, uczucie suchości w oczach, przekrwienie spojówek (czerwone oko), światłowstręt, zamazany obraz do bliży lub do dali. Dzieje się tak z kilu powodów. Po pierwsze dlatego, że naturalną pracą dla ludzkich oczu jest patrzenie w dal. Natomiast patrzenie z bliska, w tym patrzenie na monitor komputera czy smartfon wymaga akomodacji, czyli skurczu mięśnia rzęskowego otaczającego soczewkę oczną, który to skurcz zwiększa wypukłość soczewki. Takie używanie wzroku prowadzi do zmęczenia oczu.
Szkodliwe działanie ekranów
Po drugie znaczenie ma promieniowanie ekranów. Ekrany urządzeń elektronicznych emitują światło niebieskie w proporcji większej niż zawarte jest ono w świetle naturalnym. Ekspozycja na światło niebieskie sprawia, że nerwy wzrokowe nieprzerwanie kurczą się i rozluźniają, aby właściwie zogniskować obraz. Skutkuje to ich przemęczeniem. Trzecim czynnikiem decydującym o negatywnym wpływie ekranów na wzrok jest fakt, że ekrany LCD czy LED emitują śladowe ilości promieniowania elektromagnetycznego. To zjawisko, określane mianem smogu elektronicznego, również niekorzystnie wpływa na narząd wzroku.
Objawy zmęczonych oczu
Objawy zmęczenia oczu są dość łatwo rozpoznawalne. Zmęczony wzrok daje o sobie znać bólem, pieczeniem lub swędzeniem oczu. Możemy czuć „piasek pod powiekami”, mieć wrażenie suchych oczu, powieki mogą wydawać się ciężkie. Do objawów zmęczenia oczu należą również problemy ze wzrokiem – brak ostrości widzenia, zamazany obraz, przekrwienie oczu, światłowstręt i łzawienie. Zmęczenie oczu może objawiać się także symptomami odczuwanymi poza narządem wzroku – bólem głowy, zawrotami głowy oraz bólem karku.
Skutki przemęczenia wzroku
Jednym z czynników, który zapewni naszym oczom zdrowie, jest zbilansowana dieta. Aby zachować narząd wzroku w jak najlepszym stanie, powinniśmy zadbać o to, aby w naszym jadłospisie znalazły się ryby, jaja, soja, orzechy, pomidory, oliwa z oliwek i kurkuma. Tzw. zdrowe tłuszcze wspomagają narząd widzenia. Jeśli nie masz ich w diecie odpowiednio dużo, rozważ suplementację.
Zmęczenie oczu samo w sobie nie jest chorobą i nie wymaga leczenia, jednak skutecznie obniża poziom życia, a czasem uniemożliwia normalne funkcjonowanie, w tym podejmowanie aktywności zawodowej. Trudno korzystać z komputera, kiedy oczy bolą i łzawią. Długotrwałe zmęczenie oczu może prowadzić do pogorszenia wzroku i wywołać objawy pozaoczne, np. uciążliwe bóle migrenowa. Dolegliwość sama w sobie jest jednak wystarczająco uciążliwa, żeby skłaniać do zadbania o wzrok – wprowadzenia do codziennej rutyny higieny pracy oczu, ograniczenia czasu spędzonego przed monitorami i stosowania diety , która sprzyja dobremu funkcjonowaniu naszego wzroku.
Ból, pieczenie i swędzenie oczu jest jednym z głównych powodów, dla których pacjenci zgłaszają się do lekarzy okulistów. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że w 2050 r. równo połowa społeczeństwa korzystała będzie z okularów korekcyjnych, w Chinach już dziś nosi je 80 proc. maturzystów! Problem zmęczonych oczu i wiążących się z tym konsekwencji powszechnieje i urasta do rangi choroby cywilizacyjnej. Ale mamy też dobre wieści, można temu zapobiec. Wystarczy wprowadzić w życie kilka prostych nawyków.
Nawyk 1. – Chroń swoje oczy
Chroń oczy przed wszystkim, co im nie służy. Przede wszystkim przed słońcem, wiatrem i szkodliwym działaniem ekranów. Jak to robić? Na zewnątrz nosi okulary z filtrem UV. Należy to robić nie tylko latem, ale zawsze wtedy, kiedy słońce świecie intensywnie, a także zimą, kiedy promienie słoneczne odbijają się dodatkowo od śniegu. Jeśli dużo pracujesz przed monitorem, noś specjalne okulary do komputera, które chronią przed działaniem światła niebieskiego.
Nawyk 2. – Korzystając z ekranów, pomyśl o oczach
Żyjemy w świecie, w którym trudno nie korzystać z ekranów. Pracujemy przed ekranem, kontaktujemy się przez ekran z innymi, ekran jest źródłem rozrywki. Aby pomóc naszym oczom zachować zdrowie, powinniśmy wprowadzić higienę przebywania przed monitorem. Kilka prostych zasad pomoże zachować zdrowy wzrok i wpłynie na komfort oczu. Pracując przed komputerem, stosuj zasadę 20-20-20. Co ok. 20 min przerwij pracę i przez 20 s popatrz na przedmiot znajdujący się ok. 20 stóp (6 m) od ciebie. Patrzenie z takiej odległości relaksuje oczy. Monitor ustaw ok. 70 m przed sobą na takiej wysokości, aby patrzeć na niego trochę z góry. Pracuj w oświetlonym pomieszczeniu, w okularach chroniących przed niebieskim światłem.
Nawyk 3. – Wprowadź trening wzroku
Oczy, tak jak mięśnie, można ćwiczyć. Takie ćwiczenia są bardzo proste, zajmują kilka minut i można je wykonywać wszędzie, także w pracy. Pierwszym ćwiczeniem jest zamknięcie oczu i zwrócenie głowy w stronę słońca, należy tak wytrwać kilka minut. Kolejne ćwiczenie polega na patrzenie w jeden punkt na ścianie – najlepiej narysować tam czarną kropkę – a następnie przenoszeniu wzroku w bok, na jasną przestrzeń, aż do momentu, kiedy "skopiujemy kropkę" i zobaczymy ją w miejscu przeniesienia wzroku. Świetnym ćwiczeniem dla oczu jest kreślenie wzrokiem ósemek oraz poruszanie gałkami naprzemiennie na boki, a następnie góra-dół. Trening dobrze jest zakończyć kilkuminutowym patrzeniem w dal, np. na zieleń za oknem.
Nawyk 4. – Dbaj o nawilżenie oczu
Czy wiesz, że najprostszym sposobem na nawilżenie oczu jest… mruganie? Żeby nasze oczy mogły być odpowiednio nawilżone, powinniśmy mrugać 15–30 razy na minutę. Ale przy wpatrywaniu się w coś, np. w ekran monitora, częstotliwość mrugania spada do 3–5 mrugnięć na minutę, a rekordziści potrafią nie mrugać nawet kilka minut! Dla naszych oczu to bardzo niekorzystne. Dlatego należy zadbać o ich nawilżenie, pomocne będą tu krople nawilżające oczy, które kupisz w aptece. Krople są tym dla oczu, czym balsam nawilżający dla ciała. Ale całemu organizmowi, także oczom, potrzebne jest jednak nawilżanie nie tylko od zewnątrz, ale także od wewnątrz. W tym celu powinniśmy przede wszystkim zadbać o to, aby wypijać odpowiednio dużo wody w ciągu dnia oraz wprowadzić do codziennego menu produkty bogate w witaminę A i kwasy omega.
Nawyk 5. – Stosuj dietę dobrą dla oczu
Aby narząd wzroku mógł prawidłowo funkcjonować, należy zadbać o dostarczenie organizmowi odpowiedniej ilości składników odżywczych. Dla zdrowia oczu i zachowania ostrości widzenia szczególne znaczenie mają witaminy z grupy A, B, C i E, minerały takie jak selen, cynk i miedź, wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 (w tym kwas omega-3 DHA) i omega-6 oraz substancje takie jak luteina i zeaksantyna- organizm ludzki nie ma zdolności syntetyzowania tych związków samodzielnie, dlatego muszą być one dostarczane do organizmu człowieka wraz z dietą i/lub suplementami. Doskonałym uzupełnieniem diety dobrej dla oczu są suplementy diety wspomagające widzenie, np. kapsułki Möller's Eye Complex Zdrowy Wzrok .
Nawyk 6. – Pamiętaj o profilaktyce
Pamiętaj, że dla zdrowych oczu ogromne znaczenie ma profilaktyka. Wszak lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Regularnie odwiedzaj okulistę i badaj wzrok. Należy to robić przynajmniej raz w roku. Do lekarza okulisty należy wybrać się też zawsze wtedy, kiedy tylko pojawią się niepokojące objawy – swędzenie, pieczenie, ból oka, zwłaszcza gdy mają one charakter przewlekły.
Dieta ma ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu, w tym także dla funkcjonowania narządu wzroku. Niedobory witamin, minerałów i kwasów omega w codziennym menu skutkować mogą nie tylko pogorszeniem widzenia, ale także prowadzić do poważnych chorób oczu. Zadbaj o dietę by zadbać o wzrok.
Witaminy dla zdrowych oczu
Dla prawidłowego widzenia ważne są przede wszystkim beta karoten, witaminy C i E oraz witamina D3. Beta karoten przekształca się w organizmie w witaminę A odpowiedzialną za zwalczanie wolnych rodników, które uszkadzają wzrok. Witamina A ma też kluczowe znaczenie dla funkcjonowania fotoreceptorów siatkówki oka odpowiadających za widzenie w ciągu dnia i po zmroku. Niedobry witaminy A mogą skutkować wysuszeniem oczu oraz prowadzić do tzw. kurzej ślepoty, czyli kłopotów z widzeniem po zmroku. Źródłami beta karotenu są m.in. marchew, pomidory, szpinak, dynia, szczaw, a także ryby, wątróbka i tłuste mleko.
Witamina C bierze udział w syntezie kolagenu, który odpowiada za trwałość naczyń krwionośnych oczu. Niedobory witaminy C mogą prowadzić do wylewów podspojówkowych, co może z kolei skutkować uszkodzeniem wzroku. Dobrym źródłem witaminy C są m.in. cytrusy, czerwona papryka, kiwi, porzeczki, winogrona.
Witamina E ma znaczenie, gdyż chroni przed utlenianiem kwasy tłuszczowe, a te mają ogromne znaczenie dla zdrowia oczu. Znajdziesz ją m.in. w mięsie, brokułach, soi i orzechach.
Witamina D3 wpływa pozytywnie na poprawę funkcji łez (nawilżenie oka), a jej niedobory mogą prowadzić do zwyrodnienia plamki żółtej oraz zapalenia błony naczyniowej oka. Większość z nas powinna suplementować witaminę D3, gdyż nie da się jej dostarczyć z pożywieniem, a na jej poziom wpływa ilość światła słonecznego.
Minerały dla zdrowych oczu
Jeśli chcemy zachować zdrowie oczu, musimy dostarczać naszemu organizmowi odpowiednie ilości ważnych dla narządu wzroku mikroelementów. Do najważniejszych z nich należą cynk, selen, miedź i mangan.
Cynk bierze udział w wytwarzaniu rodopsyny – substancji, dzięki której człowiek odróżnia odcienie szarości i jest w stanie widzieć po zmierzchu. Źródłem cynku są m.in. warzywa strączkowe, kasze, mięso i ryby.
Selen, podobnie jak witamina A, wpływa na redukcję wolnych rodników, które uszkadzają wzrok. Źródłem selenu są m.in. ryby, orzechy, kukurydza i syrop klonowy.
Miedź również ma znaczenie dla zwalczania wolnych rodników, a jednocześnie wpływa na trwałość naczyń krwionośnych w oczach poprzez utrzymanie wiązań kolagenowych. Miedź znajdziesz w kakao, nasionach słonecznika, pestkach dyni i orzechach laskowych.
Mangan podobnie jak dwa ostatnie pierwiastki zwalcza wolne rodniki. Znajdziesz go m.in. w owsie, brązowym ryżu, migdałach i ciecierzycy.
Kwasy omega dla zdrowych oczu
Ogromne znacznie dla zdrowia oczu mają wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6. Kwasy omega nie tylko chronią przed zespołem suchego oka, ale pomagają też zapobiegać jaskrze. Źródłem kwasów omega-3 są produkty pochodzenia zwierzęcego – ryby, i pochodzenia roślinnego – oleje roślinne (lniany, rzepakowy, oliwa z oliwek), siemię lniane, orzechy włoskie i nasiona chia. Aby zachować odpowiedni poziom kwasów DHA (jeden z rodzajów kwasów omega-3) należy przynajmniej dwa razy w tygodniu spożywać tłuste ryby morskie. Świetnie sprawdzą się: tuńczyk, łosoś atlantycki, śledź, makrela, halibut czy sola. Jeśli nie jesteśmy w stanie w ten sposób zbilansować diety, należy rozważyć suplementację.
Kwasów omega-6 szukać należy w produktach pochodzenia roślinnego, m.in. olejach (kukurydziany, słonecznikowy, sojowy, rzepakowy), awokado, migdałach, orzechach ziemnych, pestkach dyni.
Kwasy tłuszczowe omega-3 to m.in. kwas eikozapentaenowy EPA, kwas dokozaheksaenowy DHA czy kwas α- linolenowy ALA. Wszystkie te kwasy są ważne dla prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku, jednak szczególne znaczenie ma tu kwas DHA, który może skutecznie zapobiegać gromadzeniu się toksyn w nabłonku barwnikowym siatkówki, co pozwala chronić wzrok przed skutkami starzenia. Naukowcy z Melbourne przeprowadzili badania, z których wysokie, że spożycie kwasów omega-3, zmniejsza aż o 38 procent ryzyko późnego (zaawansowanego) zwyrodnienia plamki żółtej. Badania naukowców to świetny dowód na to, że kwas DHA pomaga chronić wzrok.
Trzeba wiedzieć, że stosunek kwasów omega-6 do kwasów omega-3 powinien być jak najmniejszy. To ważne, gdy sięgamy po suplementację. W kapsułkach Möller's Eye Complex Zdrowy Wzrok znajdują się aż 402 mg kwasu tłuszczowego omega-3, co gwarantuje skuteczność suplementu.
Luteina i zeaksantyna dla zdrowych oczu
Luteina to żółty barwnik, którego źródłem są rośliny. Luteina gromadzi się w plamce żółtej i chroni siatkówkę oka przed szkodliwym promieniowaniem niebieskim. Odpowiedni poziom luteiny zapewnia ochronę przed zwyrodnieniem plamki żółtej.
Zeaksantyna, która występuje w ludzkim organizmie, ma dwa zadania: chronić oczy przed działaniem promieni ultrafioletowych i działać przeciwutleniająco. Działanie zeaksantyny sprawia, że jest ona naturalnym filtrem dla oczu, który chroni je przed promieniowaniem UVA, UVB i UVC. Najlepsze działanie tych substancji osiągniemy, stosując je jednocześnie.
Profilaktyka jest najwyższą formą dbania o zdrowie. Ludzki organizm to skomplikowana, wielonarządowa machina, w której procesy starzenia zachodzą już od urodzenia. W wieku 30 czy 40, kiedy jesteśmy zdrowi i pełni sił witalnych, rzadko myślimy o tym, że poszczególne elementy naszego ciała ulegają zużyciu i aby zapewnić im dobre funkcjonowanie przez kolejne dziesięciolecia, trzeba zadbać o nie tu i teraz.
Kiedy wzrok zaczyna się starzeć?
Proces starzenia dotyka cały organizm, dotyczy także oczu. Wiele zmian zachodzących w naszych oczach ma podłoże fizjologiczne, nie chorobowe, co oznacza, że dotyka wszystkich. Już po 40. urodzinach pojawiają się symptomy starzenia oczu – problemy z widzeniem z dali lub z bliska, gorsze widzenie po zmroku, szybsze męczenie się oczu i związany z tym dyskomfort objawiający się bólem, pieczeniem, swędzeniem i suchością oka.
Jak starzeje się wzrok?
Starzenie się wzroku polega na utracie zdolności oka do akomodacji. Na czym polega to zjawisko? Soczewka oka z wiekiem staje się mniej sprężysta i coraz bardziej twarda, tracąc przy tym swoją elastyczność. Aby widzieć wyraźnie, potrzebujemy elastycznej soczewki, która jest elastyczna – gdy patrzymy na przedmioty z bliska, uwypukla się, a gdy patrzymy na przedmioty z daleka, staje się płaska. Utratę tej zdolności do zmiany kształtu soczewki nazywamy właśnie utratą akomodacji. Pierwszym tego objawem są problemy z widzeniem z bliska, stąd u starszych osób potrzeba odsuwania od siebie książki czy gazety, gdy chcą coś przeczytać.
Jakie jeszcze zmiany zachodzą w oczach z wiekiem?
Jednym z najczęściej występujących objawów starzenia się oczu jest mniejsza produkcja łez, co skutkuje przesuszeniem oka. Temu zjawisku towarzyszą przykre dolegliwości takie jak ból oczu, ich pieczenie, swędzenie, uczucie piasku pod powiekami. Na szczęście problemy te dość łatwo rozwiązać, stosując krople nawilżające do oczu i suplementy diety wspomagające wzrok. Świetnie sprawdzi się tu np. Möller's Eye Complex Zdrowy Wzrok, kapsułki – suplement diety o składzie zapewniającym spowolnienie procesów starzenia oczu.
Lepiej zapobiegać niż leczyć
Procesy starzenia nie są chorobą, nie można ich wykluczyć z naszego życia. Ale można je spowolnić. Najważniejszym elementem dbałości o wzrok jest profilaktyka . Stosowanie się do zasad higieny pracy, odpowiednia ilość i jakość odpoczynku oraz zbilansowana dieta pomogą dłużej zachować zdrowie oczu. Aby jak najdłużej cieszyć się dobrą jakością widzenia, należy poważnie zacząć myśleć o zdrowiu oczu już ok. 40. roku życia i przy pierwszych niepokojących objawach zacząć wspierać swój wzrok.
Dbanie o wzrok należy rozpocząć w momencie, w którym procesy starzenia się wzroku dopiero się rozpoczęły. Czterdzieste urodziny to idealny czas na rozpoczęcie suplementacji, zadbanie o nawilżenie oczu i regularne wizyty u okulisty.